Düzenli yapılan ağız ve diş bakımı, genel sağlığın korunması için de son derece büyük öneme sahiptir. Ağız ve diş bakımının eksik ve yetersiz yapılması ise pek çok sağlık sorununu beraberinde getirmektedir. Bu noktada şunu belirtmek gerekir ki ağız bakımı
hormonal farklılıklar sebebiyle cinsiyete göre değişkenlik gösteren bir konudur. Peki ağız ve diş bakımı kadınlarda ve erkeklerde neye göre değişim gösterir? Medivizyon Dergisi olarak diş sağlığını bambaşka bir noktadan ele alarak sizler için derledik.
KADINLARDA DİŞ SAĞLIĞI
Her kadın, ergenlik dönemiyle başlayan yoğun bir hormonal değişim süreci içerisine girmektedir. Fakat ergenliğin yanı sıra menstürasyon, gebelik ve menopoz dönemlerinde de kadın vücudunda cinsiyet hormonları çeşitli değişimlerin yaşanmasına neden olur. Elbette tüm bu süreçte kadınların hormon seviyesinde yaşamış olduğu dalgalanmalar, ağız ve diş sağlığını da önemli ölçüde etkisi altına alır. Kadınlar için ağız ve diş sağlığını ise 3 temel dönemde ele almak mümkündür.
ERGENLİK DÖNEMİNDE AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI
Ergenlik döneminde ağız ve diş sağlığını etkileyen en önemli değişim, vücudun menstürasyon (adet) dönemleriyle başlamaktadır. Kız çocuklarının yetişkinliğe evrilmeye başladığı bu dönemlerde vücutta en fazla hassaslaşan yerlerin başında ise dişetleri gelir. Dişetlerinde iltihabın belirtileri olan kızarıklığın yanı sıra kanamanın da görüldüğü ergenlik döneminde, uçuk ve aft gibi lezyonların ve ağız kokusu sorununun da daha sık olduğunu söylemek mümkündür. Bunların üstesinden gelebilmek ve doğru ağız ve diş sağlığını sağlamak için ise düzenlik olarak bakım yapmak, diş eti hassasiyetine uygun diş macunu kullanmak ve orta sertliktediş fırçası kullanmak gerekmektedir.
GEBELİK DÖNEMİNDE AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI
Gebelik dönemi de kadınlarda ağız ve diş sağlığının büyük önem kazandığı süreçlerden birisidir. Bunun nedeni bu dönemde vücutta gerçekleşen hormonal birtakım sorunlara yol açabilmesi şeklinde açıklanabilir. Ve özellikle bu sorunların tedavisi esnasında birtakım risklerin de olduğunu belirtmek gerekir. Kadınların gebelik sürecinde yaşadıkları en önemli değişiklik, östrojen ve progesteron hormonlarının seviyesinin yükselmesidir. Bunun sonucunda ise dişler üzerinde plak birikimi artmakta ve dişeti hastalığı var ise bunun büyüdüğü görülmektedir. Özellikle gebeliğin ikinci ve üçüncü aylık dönemlerinde pek çok hamile kadın bu durumdan maalesef olumsuz etkilenmektedir. Fakat sorun ne yazık ki bununla bitmiyor. Çünkü gebelikte ayrıca dişeti hastalıklarının haricinde epulis olarak da bilinen dişeti büyümelerinin de görüldüğünü söyleyebiliriz. Doğuma yakın ya da doğumdan sonra kendiliğinden iyileşen dişeti büyümelerinin çiğneme ve ağız bakım işlemleri esnasında rahatsızlık verdiği durumlarda ise alınması gerektiğini özellikle belirtmek isteriz.
Menopoz Döneminde Ağız ve Diş Sağlığı Kadınlarda ağız ve diş sağlığının büyük önem kazandığı bir diğer dönem ise menopoz dönemidir. Bu süreçte hormonal ve psikolojik değişikliklerin görülmesinin yanı sıra tüm bu değişiklikler ağız ve diş sağlığının da durumdan olumsuz etkilenmesine neden olur. Özellikle menapoz döneminde gebelik döneminin tam tersine östrojen seviyesinde meydana gelen azalma, tüm vücutta kemik erimesini beraberinde getirir. Dişi çevreleyen kemik dokusunda meydana gelen erime ise, dişe destek sağlamaz. Bunun sonucunda ise dişler sallanarak kaybedilebilir. Tüm bu süreçle baş edebilmek için ise menopoz dönemindeki kadınların kalsiyum seviyesini yüksek tutabilmeleri adına hekim kontrolünde kalsiyum ve kalsiyum emiliminin artmasına yardımcı olacak D vitamini alması önerilir. Kemik erimesinin yanı sıra menopoz döneminde görülebilecek ağız kuruluğu, ağızda yanma hissi ve hassasiyet ile de düzenli ağız ve diş bakımı yapılarak mücadele edebilmek mümkündür.
ERKEKLERDE DİŞ SAĞLIĞI
Erkekler, kadınlara oranla ağız ve diş sağlığına daha az dikkat ettikleri için diş kayıplarını daha fazla yaşadıkları söylenilmektedir. Bu konuyla ilgili Ağız Sağlığı Vakfı tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre erkeklerin yüzde 62’sinin ağız bakım ve sağlığı konusunda pişman olduklarını ve bunun en önemli sebeplerinden birinin de herhangi bir ağrı problemi olmadığı sürece diş hekimine gitmediklerinden kaynaklandığı tespit edildi. Diş Hekimleri Birliği verilerine göre kadınlara göre daha az dişlerini fırçalayan ve diş çürüğü sorunuyla karşı karşıya gelen 55 ve 90 yaş erkeklerin yüzde 56’sının diş eti ya da periodontal hastalıkla mücadele ettiği sonucuna varılırken, son araştırmaların bulgularına göre ise diş eti hastalığı ile kardiyovasküler hastalık arasında bir bağ olduğu görüldü. Bu sonuca göre ağız ve diş sağlığının kalp krizi ve felç gibi ciddi boyuttaki sağlık sorunları riskini olumlu veya olumsuz yönde etkileyeceği belirtiliyor. Özellikle erkeklerin kalp problemleri sıkıntısı ile daha çok karşılaşmasının da altında da diş ve ağız sağlığının yattığı söyleniyor.
KANSER RİSKİ VAR
Tipik olarak erkeklerin kadınlardan fazla yüksek ağız yaralanması durumu ile karşı karşıya kaldığını söyleyecek olursak da, dişleri şişe açacağı amaçlı kullanım, yüksek temaslı spor yapan erkeklerin de bu noktada ağız ve diş sağlığını koruması için mutlaka özel bir ağızlık takmaları şartını doğuruyor diyebiliriz. Son olarak erkeklerin ağız kanserine yakalanma ihtimalinin daha yüksek olduğunu belirtmek gerekirse de, erkeklerin bu süreçte içerisinde yer aldıkları yüksek risk kategorisi nedeniyle düzenli olarak diş muayenesi yaptırmalarının uzmanlar tarafından tavsiye edildiğini hatırlatmak isteriz.
