Kadın hastalıkları denildiğinde akla gelen ilk rahatsızlıkların başında rahim polipleri gelmektedir.
Rahmin iç astarı olan endometriumda ortaya çıkan büyümeler şeklinde tanımlanan polipler, aslında vücudun üretmiş olduğu bir çeşit tümördür. Endometrial dokunun çok fazla büyümesi sonucunda oluşan bu tümörlere, endometrial polip adı da verilmektedir.
Her ne kadar çoğunluğu iyi huylu olsa da tümör düşüncesi nedeniyle hasta ve yakınlarının endişelenmesine neden olan rahim polipleri hakkındaki her şeyi sizler için derledik.
POLİP NEDİR?
Polip, insan vücudunun bazı bölgelerinde genellikle bilinmeyen nedenler sonucunda gelişen ve çoğunluğu küçük yapıda olan tümörlere verilen genel bir addır. Kadınlarda çok sık görülen ve rahim polibi olarak da bilinen endometrial polip ise rahim iç tabakasında gelişen lezyonlardır. Özellikle rahmin fundus bölgesinde gelişim gösteren bu poliplerin gelişiminde ise östrojen hormonunun etkisi olduğu düşünülmektedir.
Şekli yuvarlak veya oval olabilen rahim poliplerinin boyutları birkaç milimetre ile birkaç santimetre arasında değişse de, bazı durumlarda hastada birden fazla polip görülme olasılığı söz konusu olabilmektedir. Çoğunluğu kansersiz olan poliplerin bazı durumlarda ise adet görme ya da doğurganlık ile ilgili birtakım sorunlara neden olabilmesi mümkündür.
KİMLER ETKİLENİR?
Çoğu zaman 40 ile 50 yaş arası kadınlarda geliştiği gözlemlenen rahim polipleri, nadiren de olsa 20 yaş altı kadınlarda da görülebilmektedir. Rahim polibi açısından daha fazla risk taşıyanlar ise aşırı kilolu, obez, hipertansiyon hastası veya meme kanseri tedavisi için tamoksifen kullanan kişilerdir. Fakat her ne kadar risk faktörleri olarak bunlar belirtiliyor olsa da, polip oluşumunun kesin nedeninin ne olduğu bilinmemekte, hormon seviyelerindeki dalgalanmaların da ana etken olabileceği tahmin edilmektedir. Bu noktada özellikle endometriumun her ay kalınlaşmasına sebep olan östrojen hormonunun, polip büyümesi ile doğrudan bağlantısı olduğu düşünülmektedir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Büyük kısmı herhangi bir belirti vermeyen rahim poliplerinin en sık görülen belirtisinin ise düzensiz vajinal kanama olduğu söylenebilir. Bu alanda yapılan araştırmalara göre anormal derecede vajinal kanaması olan kadınların %30’unda polip olduğu tespit edilmiştir. Kanama dışında rahim polibinin görülen diğer belirtileri ise şu şekildedir:
- adet düzensizliği
- dönem vakti dışında kanama ya da lekelenme
- menopoz sonrası kahverengi vajinal lekelenme
- kısırlık
RAHİM POLİBİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Hiçbir belirtisi olmayan polipler için tedaviye gerek duyulmasa da, özellikle regl dönemlerinde ciddi derecede kanamaya sebep olan, prekanseröz ya da kanserli olduğu düşünülen poliplerin mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. Rahim polibi teşhisi için ise uzman bir jinekolog muayenesi önemlidir. Polip tanısı için yararlanılabilecek yöntemlerden ilki de ‘Serumlu rahim incelemesi’ yani SİS yöntemidir. Bu yöntem güvenli, hızlı sonuçlanabilen ve doğruluk oranı yüksekliği ile bilinir. Ayrıca minimal invaziv etkisi sebebiyle polip tanısında sıklıkla kullanılmaktadır. Rahim polibi tanısı için tercih edilen diğer yöntemler ise şu şekildedir:
HSG (rahim filmi): Bu yöntemde rahim polip tanısında rahimde dolma efektine benzeyen polipler görünebilmektedir.
Histeroskopi: Polip histeroskopi tanısı, tanının yanı sıra tedavi açısından da en önemli araç olma özelliğini taşır. Histeroskopi yöntemi ile polip belirlenir ve aynı seans içerisinde polibin alımı gerçekleşir.
MR: Her ne kadar polip teşhisi için çok fazla kullanılan bir yöntem olmasa da MR filmi de polip tanısında yararlanılabilecek yöntemlerden biridir.
Endometrial Polip Ameliyatı: Bu tanıda polip tedavisi için cerrahi müdahale gerçekleştirilir ve rahimde tespit edilen polip, ameliyat ile çıkartılır. Poliplerin incelenmesi ise histeroskopi yöntemi ile gerçekleştirilmektedir. Histeroskopi sırasında değerlendirmesi yapılan polip, işlemin devamında makas yardımıyla kesilerek çıkartılır. Bu işlem toplamda 10-15 dakika aralığında sürmekte ve hasta kendine geldikten 1-2 saat sonra taburcu edilmektedir.
Kürtaj: Poliplerin hem teşhis edilmesini hem de tedavi olmasını sağlayan kürtaj yönteminde, doktor, rahmin iç duvarlarından doku toplamak amacıyla küret ismi verilen uzun bir metal alet kullanır. Bu aletin ucunda yer alan küçük halka sayesinde, doku ya da polipler kazınır ve elde edilen parçalarda kanser hücresi olup olmadığı araştırılmak üzere laboratuvara gönderilebilebilir.
GEBELİĞE ENGEL Mİ?
Rahim poliplerinin düzensiz kanama yapıyor olmaları ve endometrial kavitede embriyonun tutulmasını bozarak gebeliği engelleme riski söz konusudur. Bu nedenle özellikle gebe kalamayan ve polip olduğu belirlenen kadınların poliplerinin çıkartılması en doğru karar olacaktır.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Rahim polibi tanısı konulduktan sonra uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin başında ilaçlar gelmektedir. Progestinler ya da gonadotropin salgılatan hormon agonistleri gibi hormonal dengenin düzenlenmesini sağlayan bu ilaçların tedavisi ise geçicidir. Semptomların hafiflemesine yardımcı olan bu ilaçlar, bırakıldıktan sonra ise polip belirtileri tekrar geri dönmektedir. İlaçlar dışında polip tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Histeroskopi: Teşhis amacıyla da kullanılan histeroskopi, bir tedavi yöntemi olarak da tercih edilebilmektedir. Bu yöntemde doktor, polipleri çıkarmak için histeroskop içerisine cerrahi aletler yerleştirmektedir.
Kürtaj: Histeroskopi ile yapılan kürtajda, endometrium kazınır ve polipler küret ile çıkarılır. Bu teknik özellikle daha küçük poliplerde etkili oluşuyla bilinir.
Dikkat!
Farklı yöntemler ile çıkarılamayan poliplerin kanserli olması durumunda ek cerrahi işleme gerek duyulabilmekte ve rahmin tamamı alınabilmektedir.
